Een bewindvoerder hoort geen boekhouder te zijn op afstand

Tien jaar. Zo lang heeft de man die ik onlangs sprak zijn bewindvoerder niet gezien. Niet één keer een fysiek gesprek, geen blik in de ogen van degene die over zijn geld beslist. Alleen e-mails en overboekingen. Een beschermingsmaatregel die zou moeten leiden tot inclusie heeft zich ontwikkeld tot het tegenovergestelde: uitsluiting.

Een bewindvoerder beheert niet alleen geld, maar ook vertrouwen. Toch lijkt dat in de praktijk vaak vergeten. De kantonrechter vindt dat een bewindvoerder jaarlijks proactief een face-to-face gesprek moet voeren met de persoon onder bewind, juist om te bespreken wat er speelt, financieel én in de samenwerking. Terecht, want bescherming zonder menselijke nabijheid is leeg.

Ook transparantie ontbreekt, mensen - zoals bij de man die ik onlangs sprak - krijgen geen inzage in hun eigen rekeningen. Ook dat hoort niet. Een kantonrechter was hier onlangs helder over en stelt dat het aan de bewindvoerder is om actief na te gaan of iemand inzicht heeft in zijn financiën. Een jaarlijks gesprek is het moment om dit te controleren en om de regie waar mogelijk terug te geven.

Toch lijkt het systeem vaak anders te werken: bewindvoerders die onbereikbaar zijn voor echt contact, de persoon onder bewind raakt geïsoleerd en in het dossier staat een kille omschrijving: persoon is niet in staat om dit te begrijpen. Ook over hem staat dat zo in het dossier. Voor hem veranderde bescherming in beheersing. De Inclusieparadox: het verschijnsel dat inspanningen om inclusie te bevorderen soms juist tot gevoelens van uitsluiting kunnen leiden.

Er ontstaat isolatie, een teruggetrokken bestaan, minder zelfvertrouwen en levensgeluk verdwijnt. Je voelt je niet gezien. Het is tijd om dat patroon te doorbreken. Er zijn gelukkig ook veel bewindvoerders die het anders doen. Die hun werkplezier juist halen uit contact, uit het gesprek aan de keukentafel, het ondersteunen bij beslissingen. Zij laten zien dat professionaliteit niet zonder menselijkheid kan.

Een bewindvoerder hoort geen boekhouder te zijn op afstand, maar een professional die verantwoordelijkheid neemt en nabij is. Inclusie bieden in een samenleving die lang niet voor iedereen toegankelijk is. Dit maakt het werk waardevol, niet de overboekingen of een groeiend saldo.

Wie jarenlang geen gesprek voert, verliest het zicht op de mens achter de cijfers. De aardige man die ik sprak bijvoorbeeld, begripvol en bedachtzaam. In het dossier staat het anders beschreven. Maar op basis waarvan, het laatste gesprek? 

Zonder contact is er geen controle, geen inclusie. En zonder gezicht, geen menselijkheid. 

Door Nelis van Steenoven